Απεργία εκπαιδευτικών στη Δυτική Βιρτζίνια των ΗΠΑ: Όταν η οργή της βάσης αψηφά τις ηγεσίες και τους νόμους

Της Αιμιλίας Τσαγκαράτου

¨Τα φαντάσματα των εργατικών αγώνων πλανώνται πάνω από την απεργία των εκπαιδευτικών της Δυτικής Βιρτζίνια¨

Στις 5 του Μάρτη, η εφημερίδα New York Times δημοσίευσε άρθρο για  αυτή τη μεγαλειώδη απεργία με τον παραπάνω τίτλο. Όχι τυχαία. Γιατί πράγματι κάτι πολύ σημαντικό πλανάται πάνω από μια από τις πιο φτωχές πολιτείες των ΗΠΑ. Και όσο και αν συνδέεται με το παρελθόν, αφού  πολλοί από τους απεργούς αναφέρονταν στις ιστορικές παρακαταθήκες του εργατικού κινήματος της περιοχής  – όπως την ιστορική ένοπλη μάχη των απεργών ανθρακωρύχων το 1921 στο Blaire Mountain ή τη μεγάλη απεργία των εκπαιδευτικών του 1990,  ο πραγματικός φόβος είναι μήπως ο αγώνας αυτός «προσφέρει νέες ελπίδες για τα δικαιώματα των εργατών των ΗΠΑ», όπως γράφει η Guardian. Γιατί η απεργία αυτή ήταν «Σπάνια, Μαχητική και Νικηφόρα» (Huffington Post).

Photo: Scott Heins/Bloomberg via Getty Images

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Στις 22 Φεβρουαρίου, 20.000 εκπαιδευτικοί μαζί με τα 13000 μέλη  του βοηθητικού προσωπικού έκλεισαν τα σχολεία και στις 55 κομητείες της πολιτείας της Δυτικής Βιρτζίνια, μετά από κάλεσμα της τοπικού συνδικάτου της American Federation of Teachers και της National Association of Education. Είναι  μία από τις σπάνιες φορές που γίνεται  απεργία σε παν-πολιτειακό επίπεδο, και μάλιστα σε μια πολιτεία που απαγορεύεται η απεργία των δημοσίων υπαλλήλων. Η οργή που μαζευόταν εδώ και μήνες, εξαιτίας της συνεχούς χειροτέρευσης των όρων ζωής και εργασίας των εργαζομένων στα σχολεία, μετατράπηκε σε αποφασιστικό αγώνα.

Βασικά αιτήματα των απεργών  η μείωση των υπέρογκων ασφαλιστικών εισφορών και η αύξηση στους μισθούς τους, με το πρώτο να κυριαρχεί. Το ζήτημα της περίθαλψης και της ασφάλισης θεωρείται ότι είναι το βασικότερο θέμα που απασχολεί τους εργαζόμενους και τους άνεργους στις ΗΠΑ, αφού το κόστος ενός φαρμάκου μπορεί μέσα σε μια νύχτα να αυξηθεί κατά 5000%, ενώ τα χρέη για ιατρική φροντίδα αποτελούν τη νούμερο ένα αιτία της προσωπικής χρεωκοπίας. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, πέρα από το ότι προβλέπεται μια σταθερή αύξηση των ασφαλιστικών τους εισφορών κατά 11% το χρόνο από το 2019 και μετά, ήταν η προσπάθεια να αναγκαστούν οι εκπαιδευτικοί να «κατεβάσουν» στο κινητό τους εφαρμογή, με την οποία θα μπορούσε ο ασφαλιστικός τους φορέας να βλέπει ανά πάσα στιγμή το επίπεδο του αιματοκρίτη ή της χοληστερόλης τους, για να ασφαλίζονται και ανάλογα! Κάτω από τη γενική κατακραυγή η εφαρμογή αυτή πάρθηκε πίσω, όμως δείχνει  ποια είναι η γενική κατεύθυνση του ασφαλιστικού συστήματος στη μητρόπολη του καπιταλισμού. Την ίδια στιγμή, οι εκπαιδευτικοί της Δυτικής Βιρτζίνια είναι οι τέταρτοι πιο κακοπληρωμένοι στις ΗΠΑ. Οι μισθοί τους έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, με ταυτόχρονη εντατικοποίηση της δουλειάς τους, αφού κάνουν τη δουλειά και των 700  εκπαιδευτικών που αυτή τη στιγμή λείπουν από τα σχολεία τους.  

Από την πρώτη στιγμή, η απεργία είχε μαζικότητα και μαχητικότητα. Υπήρχαν καθημερινές συγκεντρώσεις έξω από το τοπικό Καπιτώλιο και τα σχολεία, με μια κατά γενική ομολογία μεγάλη συμπαράσταση και αλληλεγγύη από τους μαθητές, τους γονείς και τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Στις 27 Φλεβάρη, μετά από πέντε μέρες απεργία, το γραφείο του κυβερνήτη  ανακοινώνει ότι έχει φτάσει σε συμφωνία με την ηγεσία του συνδικάτου των εκπαιδευτικών – αύξηση 5% για τους εκπαιδευτικούς ,  3% για τους υπόλοιπους δημόσιους υπάλληλους και τη δημιουργία Task Force  που θα μελετήσει σε βάθος χρόνου το θέμα του ασφαλιστικού. Η ηγεσία του συνδικάτου καλούσε τους απεργούς να γυρίσουν στα σχολεία τους.  Όμως στη συγκέντρωση όπου ανακοινώθηκε η συμφωνία, οι απεργοί είχαν διαφορετική γνώμη. Άρχισαν να φωνάζουν συνθήματα όπως «Πίσω στις διαπραγματεύσεις»!  «Εμείς είμαστε τα αφεντικά του συνδικάτου»!  Το βράδυ της  Τετάρτης 28 Φλεβάρη  και οι 55 κομητείες αποφασίζουν ότι η απεργία  θα συνεχιστεί και  την Παρασκευή 2 Μάρτη γίνεται κατάληψη του Καπιτώλιου στο Τσάρλεστον. Οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί πήραν στην  κυριολεξία την υπόθεση του αγώνα στα χέρια τους. Η απεργία τους ήταν πια παράνομη όχι μόνο απέναντι στο κράτος, αλλά και απέναντι στη συνδικαλιστική τους ηγεσία.

Ο βασικός λόγος που οι εκπαιδευτικοί αποφάσισαν τη συνέχιση της απεργίας ήταν το γεγονός ο κυβερνήτης δεν ικανοποίησε τα αιτήματά τους για την υγειονομική περίθαλψη και τις ασφαλιστικές εισφορές και αρκέστηκε στη δημιουργία μιας ομάδας που θα το μελετούσε. Η αύξηση που συμφωνήθηκε θα εξανεμιζόταν από την αύξηση του κόστους της περίθαλψης, ενώ απαιτούσαν να ψηφιστεί από την τοπική γερουσία «εδώ και τώρα» – και όχι να δεχθούν μια γενικόλογη υπόσχεση.

Την Τρίτη 6 Μάρτη ψηφίστηκε και υπογράφηκε από τον κυβερνήτη της Δυτικής Βιρτζίνια αύξηση 5% σε όλους τους δημόσιους υπάλληλους της πολιτείας, πάγωμα της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών για 16 μήνες, ενώ ο κυβερνήτης συμφώνησε να βάλει βέτο σε οποιοδήποτε νομοσχέδιο κατέβει για τη χρηματοδότηση σχολείων charter ή σχολείων με κουπόνια. Μετά από εννιά μέρες απεργία, οι εκπαιδευτικοί ξαναγύρισαν στα σχολεία τους, θεωρώντας ότι είναι μια ικανοποιητική αρχή, όχι όμως και το τέλος των διεκδικήσεών τους. «Επιστρέφουμε στις τάξεις διαφορετικοί από πριν. Με αυτοπεποίθηση και δύναμη. Δεν σταματάμε εδώ. Θα βρούμε τον τρόπο να συνεχίσουμε».  

Για την απεργία αυτή χρησιμοποιήθηκε πλατιά ο όρος “wildcat strike” («απεργία της αγριόγατας»), που σημαίνει εξωθεσμική, «ανεπίσημη» απεργία. Όμως είναι ένας όρος που αμφισβητείται. Και αυτό γιατί επί της ουσίας δεν υπήρχε κάποιος θεσμός στον οποίον οι απεργοί εναντιώθηκαν. Το έναυσμά της μπορεί να δόθηκε από το επίσημο συνδικάτο, όμως οργανώθηκε και δυνάμωσε αποκλειστικά από τη βάση. Οι απεργοί στη Δυτική Βιρτζίνια είχαν να αντιμετωπίσουν δύο μέτωπα: από τη μια, μια συνδικαλιστική ηγεσία που προσπαθούσε να κλείσει όσο μπορούσε πιο γρήγορα το  απεργιακό μέτωπο, και από την άλλη το τοπικό κράτος που απαγορεύει τις απεργίες των δημοσίων υπαλλήλων και που αρνούνταν τόσα χρόνια να εισακούσει τα αιτήματά τους – τα οποία η αλήθεια είναι ότι έφταναν ως μαζική κινητοποίηση χαρτιών και όχι ανθρώπων στο γραφείο του κυβερνήτη.

Ο αγώνας αυτός έχει ανοίξει πολλά μέτωπα. Όπως είναι φυσικό, μέσα στη μάχη υπήρξε ιδεολογική και πολιτική αντιπαράθεση, με επίδικα τον τρόπο οργάνωσης του αγώνα, την κοινή δράση με τους υπόλοιπους εργαζόμενους, ποια πρέπει να είναι τα αιτήματα, το τι σημαίνει νίκη. Ήδη γίνεται συζήτηση να γίνουν περικοπές σε άλλες κοινωνικές παροχές για να βρεθούν τα χρήματα για τις αυξήσεις  ως μέσο που θα στρέψει τους υπόλοιπους εργαζόμενους ενάντια τους,  ενώ οι απεργοί απαιτούσαν αύξηση της φορολογίας των μεγάλων εταιρειών φυσικού αερίου που κυριαρχούν στην οικονομία της πολιτείας.  Όμως όπως και νά’χει, κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι έχει ανοίξει μια νέα, ιστορική σελίδα στο εργατικό κίνημα των ΗΠΑ. Οι δάσκαλοι στην Αριζόνα εμφανίστηκαν αυτές τις μέρες στα σχολεία φορώντας κόκκινα – το χρώμα που φορούσαν οι απεργοί – ενώ στην πολιτεία της Οκλαχόμα συζητούν την οργάνωση απεργίας την περίοδο εξετάσεων.

Οι εκπαιδευτικοί των ΗΠΑ νιώθουν απογοητευμένοι και οργισμένοι. Νιώθουν ότι έχουν χάσει το σεβασμό που τους αξίζει, την επαγγελματική τους αξιοπρέπεια, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που συνθλίβει τους ίδιους και τους μαθητές τους. Η απεργία της Δυτικής Βιρτζίνια αποτελεί πια πηγή έμπνευσης, δύναμης και αυτοπεποίθησης. Όπως λέει  ένας δάσκαλος μουσικής στο Φοίνιξ «Για πολύ καιρό η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι. Είμαστε πια με την πλάτη στον τοίχο, δεν μας απομένει τίποτε άλλο από το να βγούμε στους δρόμους».

Πηγή: selidodeiktis.edu.gr