Ιδιωτικοποίηση, το όραμα Μητσοτάκη για την Παιδεία

Με κεντρικό σύνθημα «Μπορούμε» ο πρόεδρος της Ν.Δ. παρουσίασε το όραμά του για την επόμενη μέρα στην Ελλάδα από το συνεδριακό κέντρο «Ι. Βελλίδης» στο πλαίσιο της ΔΕΘ. Σχετικά με τα θέματα της παιδείας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκίνησε την αναφορά του ως εξής: «Η Παιδεία μας έχει ανάγκη από πιο αυτόνομα και δημιουργικά σχολεία. Με πολύ μεγαλύτερη ελευθερία στην οργάνωση, τη διαχείριση πόρων, την επιλογή διδακτικού προσωπικού, την κατάρτιση προγράμματος σπουδών. Να ξεφύγουμε επιτέλους από την τυραννία του ωρολόγιου προγράμματος. Με αξιολόγηση παντού…».

Όσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημείωσε ότι «θα καθιερώσουμε την αξιολόγηση όλων των Πανεπιστημίων από Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας και από αυτήν την αξιολόγηση θα εξαρτάται και ένα μέρος της χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων. Και θα ορίσουμε ελάχιστο όριο για την είσοδο στην ανώτατη εκπαίδευση ώστε αυτοί που εισέρχονται να έχουν τα αναγκαία ελάχιστα προσόντα για να μπορούν να φοιτήσουν και να αποφοιτήσουν. Σεβασμό στα χρήματα του φορολογούμενου σημαίνει ότι δεν μπορείς να πηγαίνεις και να γράφεις τρία και να έχεις την απαίτηση να πληρώσει ο Ελληνας φορολογούμενος την παιδεία σου σε ένα δημόσιο Πανεπιστήμιο».

Δεν τα λέει για πρώτη φορά αυτά ο κ. Μητσοτάκης. Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο πρόεδρος της Ν.Δ. ζήτησε οι καθηγητές των ΑΕΙ να μπορούν να ιδρύουν επιχειρήσεις.

Παράλληλα, μιλώντας σε πρωτοετείς δημόσιου Πανεπιστημίου, εκθείασε τις αρετές των ιδιωτικών Πανεπιστημίων και λίγο αργότερα πρότεινε τα σχολεία να μην είναι υπό την εποπτεία της πολιτείας, αλλά αυτόνομα.

Πέρσι τέτοιον καιρό, στις 16 Σεπτεμβρίου 2017, από το βήμα της 82ης ΔΕΘ ανέφερε συγκεκριμένα: «Αξίζουμε αυτόνομα και δημιουργικά σχολεία. Με ελευθερία στην οργάνωση, τη διαχείριση πόρων, την επιλογή διδακτικού προσωπικού. Αλλά και ελευθερία στην κατάρτιση προγράμματος σπουδών και στην επιλογή διδακτικών μεθόδων. Με αξιολόγηση παντού».
«Ελεύθερη επιλογή»

Η λεγόμενη αυτονομία της σχολικής μονάδας, η διαφοροποίηση στο ίδιο το περιεχόμενο του σχολείου, η μετατροπή των σχολείων σε οικονομικές μονάδες που θα προσπαθούν να εξασφαλίσουν το «ψωμί» τους μόνες τους (προφανώς από τους γονείς ή από κάποιους χορηγούς), η λεγόμενη «ελεύθερη επιλογή» του διδακτικού προσωπικού (που σημαίνει εδραίωση μηχανισμών ρουσφετιού), μαζί με την ενίσχυση του ρόλου της γονεϊκής επιλογής, της δυνατότητας δηλαδή των γονιών να επιλέξουν σχολείο, αποτελούν τη «χημεία» της αποδόμησης του δημόσιου χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος.

Παράλληλα η ανάθεση μεγάλου μέρους της ευθύνης για τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία, τους προσανατολισμούς κάθε εκπαιδευτικού ιδρύματος στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στους εκπαιδευόμενους, στους γονείς, στην «τοπική κοινωνία» και στους «παραγωγικούς φορείς» είναι φανερό ότι καλλιεργεί την τάση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις των «πελατών», αφού η συντήρηση ή η ανάπτυξή τους εξαρτάται άμεσα από τη «ζήτηση» των εκπαιδευτικών «προϊόντων» τους.

Η παιδαγωγική και η διδακτική οδηγούνται στο να υποταχθούν σε μια νέα αντίληψη, που έχει σχέση περισσότερο με την επιχειρηματική λογική, αφού το σχολείο θα λειτουργεί με κριτήριο την εξεύρεση κονδυλίων και πρέπει να προσαρμόζει τη λειτουργία του σ’ αυτήν την προοπτική.

Στο όνομα του «αποτελεσματικού σχολείου» και του ανταγωνισμού με βάση τα κριτήρια της αγοράς, είναι ορατός ο κίνδυνος δημιουργίας σχολείων πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων με αποτέλεσμα τη δημιουργία γκρίζων μορφωτικών ζωνών στις ήδη γκρίζες κοινωνικές περιοχές.

Πελάτες ή μαθητές; Πριν από λίγο καιρό ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης από το βήμα του 10ου Συνεδρίου του κόμματός του ήταν σαφής για το πώς εννοεί τη δική του μεταρρύθμιση στον χώρο της Παιδείας: «Μια Παιδεία βασισμένη στον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ πολλαπλών επιλογών, με γνώμονα πάντα την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, σκεπτόμενοι πρώτα από όλα τους μαθητές, τους πραγματικούς πελάτες της Παιδείας».

Θα μπορούσε να πει κανείς το αρχαιοελληνικό «Ποίον σε έπος φύγεν έρκος οδόντων;», κύριε πρόεδρε της Ν.Δ.; (Ιλιάδα Δ’ 360. Μτφρ.: Τι λόγος ξέφυγε από την οδοντοστοιχία σου;)

Πώς το είπε ο κ. Μητσοτάκης; Τι είναι οι μαθητές; Πελάτες, λέει. Οι μαθητές είναι οι πελάτες των σχολείων. Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική φράση δυσφήμησης της εκπαίδευσης, όταν ο μαθητής μετατρέπεται σε καταναλωτή, σε πελάτη, και όταν η μόρφωση υποβαθμίζεται σε αγοραία διαδικασία και εμπόρευμα.

Και αυτό δεν ειπώθηκε από τον κ. Μητσοτάκη «εν τη ρύμη του λόγου του» σε συνέντευξη Τύπου, ειπώθηκε με το βάρος της εισηγητικής ομιλίας του στο 10ο Συνέδριο της Ν.Δ. «Σκονάκι» του ΣΕΒ.

Και κάνουμε αυτή την επισήμανση γιατί αν γνωρίζει κανείς στοιχειωδώς τις απόψεις της Ν.Δ. και του προέδρου της για την εκπαίδευση, καταλαβαίνει αμέσως ότι όσα είπε ο τελευταίος «για τους μαθητές-πελάτες» κάθε άλλο παρά «ανορθογραφία» αποτελούν, αντίθετα, αυτό είναι το όραμά του για την Παιδεία.

Επιδέξια και αθόρυβα, με τη βοήθεια του τακτοποιημένου λόγου μιας νέας (;) μεταρρυθμιστικής σταυροφορίας, όπου σκόπιμα έχει υποκατασταθεί η αναζήτηση των αιτιών από τη διαπίστωση των αποτελεσμάτων, όλος ο προβληματισμός μοιάζει με τη θεωρία του πεπρωμένου στη θρησκευτική σκέψη, όπου οι άνθρωποι αναφωνούν «είναι θέλημα Θεού» για να εξηγήσουν ή να δικαιολογήσουν μια ορισμένη εξέλιξη των πραγμάτων: η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης είναι η λύση! Στο πλαίσιο αυτό οι εκπαιδευτικοί πρέπει να μεταλλαχθούν σε κακοπληρωμένους τεχνικούς και οι μαθητές και οι γονείς τους σε πελάτες.

Kάτω από την ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού σχεδιάζεται και υλοποιείται μια εκπαιδευτική πολιτική σύμφωνα με την οποία το σχολείο λειτουργεί με τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ανταγωνιστικής επιχείρησης, μετατρέποντας ουσιαστικά τη γνώση σε εμπόρευμα. Όλα μετριούνται.

Ο κ. Μητσοτάκης μιλάει με το «σκονάκι» του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων, ο οποίος πριν από λίγο καιρό διακήρυξε το δικό του όραμα:

1. Αυτονομία σχολικών μονάδων-ενίσχυση της αυτονομίας των διοικήσεων των σχολείων στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού προγράμματος και τη διαχείριση του προϋπολογισμού του σχολείου (αυτοχρηματοδότηση των σχολείων στο πλαίσιο της «αυτονομίας» και κατηγοριοποίησή τους ανάλογα με τις επιδόσεις ή τις εγγραφές).

2. Άμεση και πλήρης υπαγωγή στην τοπική αυτοδιοίκηση.

3. Διευθυντές μάνατζερ με συμμετοχή γονέων, μαθητών και τοπικών φορέων στη διοίκηση του σχολείου.

4. Αξιολόγηση-λογοδοσία σχολείου και εκπαιδευτικών (τριπλή αξιολόγηση της δημόσιας εκπαίδευσης-αυτοαξιολόγηση, αξιολόγηση εκπαιδευτικών, εξωτερική αξιολόγηση).

5. Επέκταση της μαθητείας.

6. Κουπόνια-vouchers.

7. Αύξηση των εξετάσεων πανεθνικού χαρακτήρα για τους μαθητές.

8. Μείωση μισθολογικού κόστους και μείωση αναγκών για έκτακτους εκπαιδευτικούς.

9. Εξορθολογισμός δαπανών.

10. Αύξηση ωραρίου εκπαιδευτικών (να αυξηθούν οι μέσες ώρες διδασκαλίας).

11. Κατάργηση του άρ. 16 του Συντάγματος με την κατοχύρωση της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες και αντικατάστασή του από τη νεοφιλελεύθερη αναγνώριση του γονεϊκού δικαιώματος στην ελεύθερη επιλογή εκπαίδευσης.

12. Επιχειρηματικοποίηση και ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης.

H γνώση κατέχεται και ελέγχεται, αγοράζεται και πωλείται. Tα άτομα που κατέχουν γνώση ή θραύσματα γνώσης κατέχουν δύναμη.

Oι επιδόσεις των υποκειμένων της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων χρησιμοποιούνται ως μονάδες μέτρησης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.

H λογική αυτή οδηγεί στην εφαρμογή μοντέλων αξιολόγησης και ελέγχου με «πιστοποιητικά ποιότητας» σύμφωνα με τα πρότυπα της βιομηχανίας και του εμπορίου.

Χαρακτηριστική είναι η χρήση του διεθνούς εμποροβιομηχανικού προτύπου ISO 9000 ως πιστοποιητικού ποιότητας για την ικανοποίηση των μαθητών και των γονέων, που αντιμετωπίζονται σαν «καταναλωτές», «πελάτες».

του Χρήστου Κάτσικα

Πηγή: www.prologos.gr