Το σχολείο της …«εμπιστοσύνης» και άλλα ευτράπελα: Μια κατά μέτωπο επίθεση στη δημόσια εκπαίδευση στη Γαλλία.

της Λίτσας Φρυδά

          Δεν έχουν τελειωμό οι μεταρρυθμίσεις που κατακλύζουν τη δημόσια εκπαίδευση στη Γαλλία, αφότου επικεφαλής του υπουργείου Παιδείας ανέλαβε ο Μπλανκέ: μετά το περίφημο Parcoursup, τις αλλαγές στις εξετάσεις του Μπακαλωρεά και στον τρόπο πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και τις αλλαγές στο γενικό και επαγγελματικό λύκειο, ένα νέο αντιδραστικό νομοσχέδιο για την εκπαίδευση κατατέθηκε την Δευτέρα 11-2-19 στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση, με τον βαρύγδουπο τίτλο «το σχολείο της εμπιστοσύνης».

          Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο δημόσιο σχολείο, εκτός από τα μέτρα που αφορούν τον δημόσιο τομέα στο σύνολο του, όπως το πάγωμα των μισθών, η επαναφορά της μη καταβολής αποδοχών για την πρώτη ημέρα απουσίας λόγω ασθένειας, η κατάργηση 120.000 θέσεων εργασίας έως το 2020, η επαγγελματική εξουθένωση, κλπ.

          Αναξιόπιστο είναι, κατά πως φαίνεται, το γαλλικό σχολείο για τον επικεφαλής του Υπουργείου Παιδείας, και προτείνει τέσσερα μέτρα που θα αποκαταστήσουν την αξιοπιστία του.

          Το πρώτο μέτρο που προτείνεται στο εν λόγω νομοσχέδιο είναι η μείωση της ηλικίας ένταξης των παιδιών στην υποχρεωτική εκπαίδευση από τα 6 χρόνια στα 3. Ποια ανάγκη καλύπτει, όμως, αυτή η αλλαγή όταν στην πραγματικότητα το 98% των παιδιών ηλικίας 3 ετών στη Γαλλία είναι ενταγμένα στην προσχολική αγωγή; Πίσω από αυτή την πρόταση κρύβεται η πρόθεση της κυβέρνησης να ενισχύσει οικονομικά τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία, αφού λόγω του υποχρεωτικού χαρακτήρα της φοίτησης των παιδιών προσχολικής ηλικίας, οι Δήμοι θα είναι υποχρεωμένοι να τα χρηματοδοτούν, τη στιγμή μάλιστα που το δημόσιο σχολείο αμφισβητείται και βάλλεται από παντού.

          Δεν αποτελεί έκπληξη για όσους παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στον χώρο της εκπαίδευσης στις χώρες όπου έχει επικρατήσει ο νεοφιλελευθερισμός πως το δεύτερο μέτρο αφορά στους εκπαιδευτικούς. Με αυτό το μέτρο επιχειρείται να επιβληθεί «δεοντολογική ρήτρα» που θα επιτρέπει την απόλυση των εκπαιδευτικών που είναι ιδιαίτερα κριτικοί απέναντι στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές του «σχολείου της εμπιστοσύνης». Ενόψει της προώθησης της αυτονομίας της σχολικής μονάδας, κάτι που και στη χώρα μας μεθοδεύεται συστηματικά μέσα από τις νέες αλλαγές για την εκπαίδευση, ο υπουργός παιδείας Μπλανκέ θέλει να εφοδιάσει τους διευθυντές του με όλο εκείνο το οπλοστάσιο το οποίο θα τους επιτρέπει να προσλαμβάνουν και να απολύουν το προσωπικό του σχολείου τους κατά το δοκούν, ώστε να φιμώσουν τις φωνές που αντιτίθενται στο «σχολείο της υποταγής», όπως το αποκαλούν οι εκπαιδευτικοί, από την πλευρά τους.

          Το τρίτο μέτρο αφορά στην πρόσληψη μεταπτυχιακών φοιτητών καθηγητικών ή παιδαγωγικών σχολών κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, ώστε να είναι, όπως διατείνεται ο υπουργός, εξοικειωμένοι με το επάγγελμα που πρόκειται να ακολουθήσουν και καλύτερα προετοιμασμένοι για τις απαιτήσεις του. Στην πραγματικότητα, οι προσλήψεις αυτές που φαινομενικά έρχονται για να θεραπεύσουν την επισφάλεια των φοιτητών που προορίζονται να εργαστούν στην εκπαίδευση, έχει δύο απολήξεις. Η πρώτη αφορά στην κάλυψη των ελλείψεων σε εκπαιδευτικό προσωπικό με το μικρότερο δυνατό κόστος. Η δεύτερη αφορά στο στάτους του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού. Το μέτρο αυτό αντανακλά πλήρως στη «φιλοσοφία» του Μπλανκέ ο οποίος υποστηρίζει πως «οι ιδέες έχουν την πηγή τους στην πράξη» και όχι στην «θεωρία». Υπ’ αυτήν την έννοια, με τις αλλαγές στον διαγωνισμό πρόσληψης των εκπαιδευτικών θα πριμοδοτείται επί της ουσίας η «μαθητεία», υποβαθμίζοντας το επάγγελμα του εκπαιδευτικού σε επάγγελμα «δεύτερης κατηγορίας», αφού για την άσκηση του θα αρκεί η πρακτική άσκηση, χωρίς να απαιτείται παράλληλα μια συγκροτημένη επιστημονική εκπαίδευση και γνώση.

          Ως επιστέγασμα όλων αυτών, ο Μπλανκέ θέλει να αναμορφώσει το Εθνικό Συμβούλιο Αξιολόγησης του σχολικού συστήματος (Cnesco) για να «αυξήσει» την αποτελεσματικότητά του. Εκείνο όμως που ουσιαστικά επιδιώκεται με αυτήν την αλλαγή είναι να αλλάξει η σύνθεση του Συμβουλίου, αφού εφεξής τα 10 από τα 14 μέλη του θα διορίζονται από τον ίδιο τον υπουργό.

          Η ακροδεξιά, ο νεοφιλελευθερισμός και η αναδιάρθρωση της Παιδείας στην υπηρεσία του κεφαλαίου.

          Έπειτα από τα διάφορα νομοσχέδια που αφορούν σε αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, τόσο σε θέματα πρόσβασης στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, όσο και σε θέματα φοίτησης μαθητών και φοιτητών αλλά και εργασιακών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών, ακόμη ένα νέο νομοσχέδιο έρχεται να προστεθεί, το οποίο επιχειρεί να επιβάλλει την χρήση συμβόλων που ενισχύουν τον εθνικισμό και τον ρατσισμό, αλλά σηματοδοτούν και σε συμβολικό επίπεδο τον όλο και πιο ταξικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης.

          Η τρίχρωμη γαλλική σημαία, η σημαία της Ευρωπαϊκής ένωσης και ένας τους πιο πολεμοχαρείς, ξενοφοβικούς στίχους του ρεφραίν της Μασσαλιώτιδας, εθνικού ύμνου της Γαλλίας, «κι ένα ακάθαρτο αίμα να ποτίσει τα αυλάκια μας», θα είναι πλέον αναρτημένα στους τοίχους όλων των αιθουσών διδασκαλίας, όλων των σχολείων, από το νηπιαγωγείο ως το λύκειο, έπειτα από την ψήφιση τροπολογίας που έφερε στη γαλλική εθνοσυνέλευση ο ακροδεξιός Eric Ciotti (LR), τη νύχτα της Δευτέρας 11-2 προς Τρίτη 12-2-19.

          Στόχος να γαλουχηθούν τα παιδιά με ιδέες εθνικιστικές και ξενοφοβικές που καμιά σχέση δεν έχουν με τις αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφοσύνης που υποτίθεται ότι πρεσβεύει η γαλλική Δημοκρατία. Αυτό έρχεται να δέσει απόλυτα και με το σχέδιο Νόμου που επαναφέρει την υποχρεωτικότητα της στρατιωτικής θητείας για όλους τους νέους μεταξύ 16 και 18 ετών, οι οποίοι θα κληθούν να υπηρετήσουν για δύο δωδεκαήμερα με σκοπό να εκπαιδευτούν σε «θέματα άμυνας» ώστε να ενισχυθεί «η εθνική και κοινωνική συνοχή», αναφέρεται.

          Είναι πια φανερό πως χέρι-χέρι βαδίζουν η ακροδεξιά και ο νεοφιλελευθερισμός και στη Γαλλία, με χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της προώθησης των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων της Παιδείας, σύμφωνα με τις επιταγές του συστήματος.

«Η νύχτα των σχολείων» και το κίνημα των εκπαιδευτικών

          Σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις που προχωρούν με γοργό ρυθμό και διαλύουν τις συνθήκες σπουδών των μαθητών, αφενός, και τις εργασιακές συνθήκες των εκπαιδευτικών, αφετέρου, το κίνημα των εκπαιδευτικών απαντά, αν και καθυστερημένα, μπαίνοντας στον αγώνα των διεκδικήσεων, κάτι που οι μαθητές λυκείου έχουν ήδη αρχίσει από τον Δεκέμβρη.

          Παράλληλα με το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων», δημιουργήθηκε μια μεγάλη κλειστή ομάδα εκπαιδευτικών στο facebook, η οποία αριθμεί πάνω από 70.000 μέλη με την επωνυμία τα «κόκκινα στυλό». Αυτή η ομάδα δραστηριοποιείται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προβάλλοντας μια σειρά από αιτήματα, η οποία, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν φαίνεται να βρίσκεται στην κατεύθυνση ενός ριζοσπαστικού κινήματος, είναι πολύ μακριά από το να αποτελεί ένα συγκροτημένο σώμα και σίγουρα αποστασιοποιημένη, για να μην πούμε σχεδόν εχθρική απέναντι στα συνδικάτα και την πολιτική, με αποκλίσεις, φυσικά, ανάμεσα στα μέλη.

          Πέρα όμως από τα «κόκκινα στυλό», σε εξέλιξη βρίσκεται μια σειρά κινητοποιήσεων των εκπαιδευτικών, που ξεκίνησαν με τη συμμετοχή του κλάδου στην διακλαδική απεργία της 5ης Φλεβάρη, και συνεχίζονται με την προκήρυξη επαναλαμβανόμενων απεργιών και με καταλήψεις σχολικών κτηρίων.

          Η διακλαδική διαδήλωση της 5ης Φεβρουαρίου λειτούργησε προωθητικά για την λήψη απόφασης επαναλαμβανόμενων απεργιακών κινητοποιήσεων σε πολλά σχολεία, – κυρίως σε σχολεία εποπτευόμενα από τις τρεις Ακαδημίες της περιοχής του Παρισιού, – τα οποία κάλεσαν σε συγκέντρωση μπροστά στο Υπουργείο Παιδείας, για να ζητήσουν την κατάργηση των μεταρρυθμίσεων Μπλανκέ και να απαιτήσουν πόρους και προσωπικό για τη δημόσια εκπαίδευση.

          Αποφάσισαν επίσης να διοργανώσουν μια «νύχτα των σχολείων» με καταλήψεις των εργασιακών τους χώρων και ενημερωτικές συνελεύσεις με γονείς και μαθητές, με στόχο να επισημάνουν την επικινδυνότητα των μεταρρυθμίσεων για τη δημόσια εκπαίδευση. Έντονη ήταν αντίδραση σ’ αυτό από την πλευρά της διοίκησης και διευθυντών πολλών σχολείων και έγινε μεγάλη προσπάθεια να εμποδίσουν τέτοιες συναντήσεις το τελευταίο διάστημα. Ωστόσο, πάνω από 30 σχολεία καταλήφθηκαν στο Ιλ ντε Φρανς και δεκάδες σχολεία στην Τουλούζη και στην Ντιζόν ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της «νύχτας των σχολείων».

          Σε γενική συνέλευση των απεργών που έλαβε χώρα στο Παρίσι, όπου συμμετείχαν 80 περίπου άτομα με απόφαση των συλλόγων των σχολείων τους, αποφασίστηκε να πολλαπλασιαστούν οι δράσεις ενάντια στις μεταρρυθμίσεις: μποϋκοτάρισμα ή αποδιοργάνωση των εξετάσεων, των παιδαγωγικών συμβουλίων, των σχολικών συμβουλίων κλπ, με τον μεγαλύτερο δυνατό συντονισμό, με τη μεγαλύτερη δυνατή συνοχή και προβολή αυτών των δράσεων στα ΜΜΕ, και τη συμμετοχή τους σε κοινό μπλοκ της Εκπαίδευσης, στις διαδηλώσεις των «κίτρινων γιλέκων».

          Οικονομικές ενισχύσεις στον ιδιωτικό τομέα, φίμωση των εκπαιδευτικών, υποβάθμιση της εκπαίδευσης, εργασιακή επισφάλεια των εκπαιδευτικών, εθνικιστική στροφή, ακόμα πιο ταξική εκπαίδευση είναι ολοφάνερα οι στόχοι της γαλλικής κυβέρνησης και του Μπλανκέ. Μένει να δούμε αν το εκπαιδευτικό κίνημα στη Γαλλία, έπειτα από τεράστια ήττα που υπέστη το 2003, καταφέρει να ορθώσει το ανάστημά του και να δώσει απάντηση πιο ισχυρή από το χτύπημα που δέχεται ο χώρος της εκπαίδευσης.

Πηγή: selidodeiktis.edu.gr