Ε.Λ.Μ.Ε. Καστοριάς: Αποδομώντας το κορονομοσχέδιο

Συνιστά βία να σου επιφυλάσσουν απουσία από το μέλλον σου.

Οι ενέργειες της κυβέρνησης και το περιβάλλον που δημιουργούν εν μέσω πανδημίας και περιοριστικών μέτρων, μόνο με εικόνες από τις δυστοπίες των Y. Zamyatin, G. Orwell και R. Bradbury μπορούν να συγκριθούν. Μετά από την επικοινωνιακή φούσκα της τηλεκπαίδευσης, η οποία ανέδειξε την απογύμνωση που έχει υποστεί το δημόσιο σχολείο τα χρόνια των μνημονίων και το σκάνδαλο “σκοιλ ελικικού” με την κατάρτιση μέσω voucher των επιστημόνων, έρχεται ένα βαθιά αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο να δώσει τη χαριστική βολή στη δημόσια παιδεία.

Η κίνηση του Υπουργείου Παιδείας να φέρει για διαβούλευση ένα σαρωτικό πολυνομοσχέδιο για το δημόσιο σχολείο και πανεπιστήμιο με κλειστά σχολεία, με αναστολή ατομικών δικαιωμάτων (μετακίνησης, συνάθροισης κ.α.) και γενικότερα με μία χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, μόνο ως υποκριτική, ανήθικη και βαθιά αντιδημοκρατική μπορεί να χαρακτηριστεί. Δεν μπορεί τη μία στιγμή να ζητάς τη συναίνεση των πολιτών και την υπαναχώρηση τους σε ατομικά τους δικαιώματα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πανδημία, και από την άλλη να εκμεταλλεύεσαι αυτή τη συναίνεση για να ψηφιστούν αντιεκπαιδευτικοί νόμοι που αφορούν όλη την κοινωνία και για να προωθηθεί γενικότερα η νεοφιλελεύθερη ατζέντα της κυβέρνησης (εργασιακά, εκπαίδευση, εξυπηρετήσεις ιδιωτικών συμφερόντων κ.α.)

Αποδομημένο κορονομοσχέδιο

Ας δούμε λοιπόν τι προσπαθεί να πετύχει η κυβέρνηση με αυτό το νομοσχέδιο.

Διάρθρωση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι χρειάζεται μία γενναία και σε βάθος αναθεώρηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των σχολικών βιβλίων πολλά από τα οποία υπάρχουν περισσότερα από 20 χρόνια. Μία αναθεώρηση όμως που θα γίνει σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες και με την παρουσία της εκπαιδευτικής κοινότητας. Δεν δαιμονοποιούμε καθετί καινούργιο αλλά το πολυνομοσχέδιο προάγει ένα σχολείο των δεξιοτήτων και της αποσπασματικής γνώσης, χωρίς καμία επιστημονική συνέχεια και τεκμηρίωση, που έρχεται σε αντίθεση με το σχολείο της απόκτησης γνώσεων, της εμπέδωσης αξιών και της ανάπτυξης κριτικής σκέψης που επιθυμούμε.

Γυμνάσιο

Το υπουργείο συνεχίζει και ενισχύει το μοντέλο των ομάδων μαθημάτων (τρεις ομάδες μαθημάτων) όσο αφορά στην εξέταση και αξιολόγηση τους, το οποίο, μαζί με το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη μαθήματα που διδάσκονται μία ώρα εβδομαδιαίως, αποτελεί σαφή υποβάθμιση επιστημονικών και εκπαιδευτικών αντικειμένων και μία ξεκάθαρη προσπάθεια δημιουργίας ρηγμάτων στην εκπαιδευτική κοινότητα ανά επιστημονικό κλάδο (τακτική “διαίρει και βασίλευε”).

Η κατάργηση της υποστηρικτικής διδασκαλίας στα μαθήματα στα οποία παραπέμπονται οι μαθητές και επαναλαμβάνουν την γραπτή (ή προφορική) εξέταση και η μεταφορά των επαναληπτικών εξετάσεων τον Σεπτέμβριο το μόνο που μπορεί να πετύχει είναι η παράταση του άγχους και της αγωνίας των μαθητών.

Τέλος, ενισχύεται το εξεταστικοκεντρικό σύστημα και στο Γυμνάσιο αυξάνοντας τον αριθμό των εξεταζομένων μαθημάτων χωρίς να προσφέρει τίποτα στην εκπαιδευτική διαδικασία εκτός από άγχος, επιπλέον δουλειά στα φροντιστήρια και αύξηση της μαθητικής διαρροής. Μία σταδιακή κατάργηση των προαγωγικών και απολυτήριων εξετάσεων (αρχικά Α και Β Γυμνασίου και στη συνέχεια Γ Γυμνασίου) θα ήταν μία ρύθμιση που θα άλλαζε τον γενικό προσανατολισμό του γυμνασίου, που δυστυχώς για την ώρα δεν είναι παρά οι πανελλαδικές εξετάσεις.

Διαγωγή - Ποινές

Η επαναφορά της αναγραφής της διαγωγής στους τίτλους σπουδών και η αύξηση των ποινών (μέγιστος αριθμός ημερήσιων αποβολών) των μαθητών αποτελεί μία αναχρονιστική ρύθμιση που μας γυρνάει 50 χρόνια πίσω. Την ώρα που στην κεντρική πολιτική σκηνή αδικήματα παραγράφονται, σκάνδαλα υποβαθμίζονται, η κυβέρνηση δείχνει το πιο σκληρό της πρόσωπο στον μαθητή στιγματίζοντάς τον κοινωνικά.

Γενικό Λύκειο - Εξετάσεις - Τράπεζα θεμάτων

Η συνέχιση παρουσίας μαθημάτων διαφορετικών ταχυτήτων (ομάδες μαθημάτων), και η μεταφορά των επαναληπτικών εξετάσεων τον Σεπτέμβριο είναι ρυθμίσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω. Η αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας (χωρίς καν δυνατότητα επιλογής) από τα Λατινικά ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα φανερώνει το πόσο νοσεί το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η αντικατάσταση της Κοινωνιολογίας, με γραφικές αιτιάσεις μάλιστα από υπουργικό στόμα που καταδεικνύει τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας της κυβέρνησης, ακυρώνει έναν μεγάλο αριθμό πανεπιστημιακών τμημάτων Κοινωνικών Επιστημών, δημιουργεί ένα κενό γνώσης στους μαθητές (κυρίως των ανθρωπιστικών σπουδών) και υποβαθμίζει τη σημασία της κοινωνιολογικής σκέψης και πρακτικής. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και με την περίπτωση των Λατινικών. Η απουσία ενός μαθήματος από τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα (με την προϋπόθεση ότι διδάσκεται ως γενικής παιδείας σε ορισμένες περιπτώσεις) δεν αποτελεί και δεν πρέπει να αποτελεί υποβάθμιση αλλά στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα σίγουρα είναι. Προπετάσματα καπνού τύπου “κόντρα” μαθήματος για ενίσχυση της γενικής παιδείας μόνο σύγχυση και αβεβαιότητα μπορεί να προκαλέσει στους μαθητές. Είναι γεγονός ότι όσο η Γ' λυκείου παραμένει μία προπαρασκευαστική τάξη φροντιστηριακού χαρακτήρα και το λύκειο γενικά πιο προσδεμένο στην εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση, τόσο μεγαλύτερο είναι το έλλειμμα γνώσης με το οποίο θα αποχωρούν οι μαθητές από αυτό.

Το υπουργείο παιδείας δείχνει μία εμμονή στο εξεταστικοκεντρικό σύστημα εκπαίδευσης, που φανερώνεται τόσο με την αύξηση των μαθημάτων που θα εξετάζονται γραπτά όσο και με την τράπεζα θεμάτων. Η ύπαρξη και η προαιρετική χρήση της τράπεζας θεμάτων αναμφίβολα μπορεί να αποτελέσει ένα εργαλείο που θα συνεπικουρεί στο εκπαιδευτικό έργο. Η υποχρεωτική όμως εφαρμογή, ακυρώνει τον εκπαιδευτικό και την διδακτική του προσέγγιση, τον τρόπο που εξετάζει τους μαθητές, αφού αυτός στηρίζεται στις ιδιαιτερότητες και το επίπεδο της κάθε τάξης, αυξάνει το άγχος των μαθητών, ευνοεί την αποστήθιση και αυξάνει τη μαθητική διαρροή. Οφείλουμε επιπλέον να πούμε ότι η προηγούμενη εμπειρία εφαρμογής της οδήγησε σε πλήρη αποτυχία με τα όσα τραγελαφικά συνέβησαν εκείνη τη χρονιά σε σχέση με την προαγωγή και απόλυση των μαθητών. Είναι προφανής η προσπάθεια του υπουργείου να μετακυλίσει την ευθύνη στα παιδιά, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς για την πιθανή αποτυχία και όχι στις πολλές και αποδεδειγμένες ελλείψεις του εκπαιδευτικού συστήματος.

Όσον αφορά στην βάση του δέκα, που αποτελεί μία από τις θέσεις του υπουργείου, καθώς προσπάθησε αρκετές φορές στο παρελθόν να καταδείξει την αναγκαιότητα της, ο ρόλος ύπαρξης της είναι διπλός. Από τη μία να λειτουργήσει σαν ταξικό κόσκινο για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια και από την άλλη να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο κατά την αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων και την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού. Δεν πρέπει λοιπόν να λησμονούμε ότι αυτά που χαρακτηρίζουν το περιβάλλον στο οποίο καλείται να διαγωνιστεί ο μαθητής είναι:

1. ο θεματοθέτης, που καθορίζει την δυσκολία και το είδος των θεμάτων, άρα, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, και το πού θα κυμανθούν οι βάσεις.
2. οι εκπαιδευτικές ανισότητες και το ανταγωνιστικό σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που τους μετατρέπει σε κυνηγούς μορίων.

Πρότυπα & πειραματικά σχολεία

Θεωρείται δεδομένη η ύπαρξη πειραματικών σχολείων, που θα έχουν ως στόχο την πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων σπουδών, σχολικών βιβλίων, μεθόδων διδασκαλίας και τα οποία θα αφορούν τυχαίο δείγμα του μαθητικού πληθυσμού. Η τυχαιότητα όμως θα πρέπει να αφορά και στο εκπαιδευτικό δυναμικό των σχολείων, ώστε να υπάρχουν ουσιαστικά και ρεαλιστικά συμπεράσματα. Η δημιουργία ιδανικών συνθηκών, που απέχουν αβυσσαλέα από την εκπαιδευτική πραγματικότητα, μόνο σε εσφαλμένες διαπιστώσεις μπορούν να οδηγήσουν.

Η ίδρυση και λειτουργία πρότυπων σχολείων, όπου οι μαθητές θα επιλέγονται μετά από εξετάσεις, αυτομάτως κατηγοριοποιεί την δημόσια εκπαίδευση. Πέραν του γεγονότος ότι οι μαθητές μπαίνουν σε μία εξουθενωτική διαδικασία, προκειμένου να εισαχθούν σε ένα πρότυπο σχολείο που τους στερεί τα παιδικά - εφηβικά τους χρόνια, η λειτουργία πρότυπων σχολείων αναιρεί τα βασικά χαρακτηριστικά της δημόσιας εκπαίδευσης των ίσων ευκαιριών, της ίσης πρόσβασης και της ίδιας γνώσης για όλα τα παιδιά. Φυσικά και δεν περιμέναμε τίποτα διαφορετικό από την κυβέρνηση της κατασκευασμένης (με αντιγραφή και αλλαγή νόμων) αριστείας. Αυτό φανερώνει άλλωστε και το διαφορετικό καθεστώς χρηματοδότησης στο οποίο θα υπόκεινται τα πρότυπα σχολεία.

Δεν χρειαζόμαστε σχολεία αριστείας, αλλά άριστα σχολεία για όλους.

Αξιολόγηση εκπαιδευτικού έργου

Η αυτοαξιολόγηση και η εξωτερική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων παρουσιάζεται από το υπουργείο ως η μόνη λύση για τα κακώς κείμενα της δημόσιας εκπαίδευσης, με προφανή σκοπό να αποποιηθούν οι ίδιοι κάθε ευθύνης και να χρεώσουν όλα τα δεινά του εκπαιδευτικού συστήματος στους “συνήθεις ύποπτους” - τους εκπαιδευτικούς. Η νυν Υπουργός άλλωστε είναι αυτή που μιλούσε για “εκπαιδευτικούς φαντάσματα” ως τομεάρχης παιδείας της Ν.Δ. Είναι αυταπόδεικτο (χωρίς να παραβλέπουμε και τη διεθνή εμπειρία) ότι η αξιολόγηση των σχολικών μονάδων οδηγεί σε κατηγοριοποίηση των σχολείων, σύνδεση με τη χρηματοδότηση και την οικονομική αυτονομία τους (δωρεές, χορηγίες, voucher) δηλαδή σε συνθήκες που οδηγούν σε υποβάθμιση, συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολείων. Η αντιμετώπιση των μαθητών ως πελατών (Κ. Μητσοτάκης – 10ο συνέδριο Ν.Δ.), της γνώσης ως προϊόντος και της λειτουργίας των σχολείων με όρους αγοράς, θα μετατρέψει την εκπαιδευτική διαδικασία σε έναν ανταγωνιστικό μαραθώνιο για την επίτευξη στόχων που μόνο σχέση με την κοινωνικότητα, τις δημοκρατικές αξίες και την ιδιότητα του αυριανού ενεργού πολίτη δεν θα έχουν. Και φυσικά να μην ξεχνάμε τον ρόλο της αξιολόγησης ως μέσου χειραγώγησης, εκφοβισμού και κάμψης της όποιας μορφής αντίστασης.

ΕΠΑ.Λ.

Οι ρυθμίσεις που αφορούν το ανώτερο ηλικιακό όριο (17 έτη) για εγγραφή ή μετεγγραφή στα ημερήσια ΕΠΑ.Λ., ιδιαίτερα με το αιτιολογικό που αναφέρεται στην Αιτιολογική Έκθεση δηλαδή της πρόληψης φαινομένων ενδοσχολικής βίας αλλά και της αποσυμφόρησης για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, πέραν του ότι στοχοποιεί τα ΕΠΑ.Λ. ως κέντρα ενδοσχολικής βίας, οδηγεί σε συρρίκνωση και μαρασμό τα ημερήσια ΕΠΑ.Λ. Η εμπειρία μας από τη σχολική πραγματικότητα δείχνει ότι η παρουσία των ενήλικων μαθητών (η οποία είναι μία συνειδητή επιλογή) με την ωριμότητα τους συμβάλλει θετικά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Φυσικά το υπουργείο δεν μας λέει πού ακριβώς θα φοιτήσουν οι ενήλικες μαθητές που δουλεύουν σε βραδινές εργασίες ή αυτοί που εργάζονται και δεν είναι εγγεγραμμένοι στην ΕΡΓΑΝΗ (ανασφάλιστοι) και δεν μπορούν να φοιτήσουν σε εσπερινά ΕΠΑ.Λ (όπου αυτά υπάρχουν – στο ΠΥΣΔΕ Καστοριάς δεν υπάρχει εσπερινό ΕΠΑ.Λ. - νησιωτικές περιοχές)∙ ενώ ημερήσια ΕΠΑ.Λ. με απογευματινό ωράριο που λειτουργούν κυρίως με ενήλικες μαθητές, ουσιαστικά οδηγούνται σε κλείσιμο. Η στόχευση για άλλη μία φορά είναι προφανής: Η συρρίκνωση και υποβάθμιση της τεχνικής εκπαίδευσης, έτσι ώστε να την απομακρύνει από την τυπική εκπαίδευση και την λυκειακή βαθμίδα και να την εντάξει στον νέο ενιαίο χώρο της Κατάρτισης .

Αναπληρωτές

Το υπουργείο παιδείας επαναφέρει τις τιμωρητικές ρυθμίσεις (ποινή αποκλεισμού πρόσληψης και σε επόμενο έτος) στους αναπληρωτές σε περίπτωση που δεν αναλάβουν υπηρεσία ή παραιτηθούν κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους. Για άλλη μία φορά η κυβέρνηση μεταφέρει τη δική της αδυναμία και ευθύνη να στελεχώσει τα σχολεία στην αρχή της σχολικής χρονιάς στις πλάτες των αναπληρωτών συναδέλφων. Προφανώς θεωρούν ότι ο αναπληρωτής θα πρέπει να είναι το “υπάκουο και πάντα σε ετοιμότητα στρατιωτάκι”, δέσμιο των υπουργικών αποφάσεων, χωρίς δικαίωμα σε οικογενειακό προγραμματισμό, που θα πρέπει να περιμένει πότε και αν διορισθεί για να αναλάβει υπηρεσία και μέχρι τότε (μπορεί να είναι Νοέμβρης, Δεκέμβρης, Μάρτης) να επιβιώνει με κάποιον μαγικό τρόπο που μόνο στο υπουργείο γνωρίζουν.

Είναι πλέον φανερό ότι η κυβέρνηση πιστή στο νεοφιλελεύθερο δόγμα της μας ετοιμάζει ένα σκληρό - ανταγωνιστικό σχολείο της αγοράς, των διακρίσεων και της κατασκευασμένης αριστείας. Η συλλογική αντίσταση πρέπει να είναι η μοναδική απάντηση προκειμένου να αποφευχθεί το δυστοπικό μέλλον που ετοιμάζουν για τα παιδιά μας.

Μένουμε δίπλα στους μαθητές μας!

Υπερασπιζόμαστε το δημόσιο δωρεάν σχολείο της ίσης πρόσβασης για όλους τους μαθητές!

Υπερασπιζόμαστε τα εργασιακά μας δικαιώματα!