Εχθές δεν χτύπησε το κουδούνι… ξανά…

της Σοφίας Χατζοπούλου

22 Δεκεμβρίου 1868, Τενεσί: Ένας μαθητής που αρνήθηκε την τιμωρία με τη βέργα, γύρισε την επόμενη μέρα με τον αδελφό του κι έναν φίλο του έτσι ώστε να εκδικηθεί με τη χρήση όπλου τον δάσκαλο. Αφού δεν τον βρήκαν εκεί, πήγαν στο σπίτι του, όπου μετά από συμπλοκή σκοτώθηκαν όλοι εκτός από τον μαθητή.

20 Φεβρουαρίου 1874, Μοντάνα: Ένας 20χρονος σπουδαστής πυροβόλησε στην κοιλιά 3 φορές τον καθηγητή του, αφού τον είχε αποβάλλει για ανυπακοή.

22 Δεκεμβρίου 1881, Ιντιάνα: Δάσκαλος πυροβόλησε μαθητή σχεδόν εξ’ επαφής επειδή ο τελευταίος αρνήθηκε να γράψει στην πινάκιο.

σκηνή από την ταινία Elephant του Gus Van Sant (2003)

Η λίστα ενόπλων επιθέσεων είναι μεγάλη και γίνεται ακόμα μακρύτερη όσο προχωράμε στον 20ο αιώνα. Τον 19ο αιώνα σημειώνονται επίσημα 28 τέτοια περιστατικά, ενώ τον 20ο αιώνα ο αριθμός σκαρφαλώνει στα 227 με μια τάση να εντείνεται όσο προχωράμε τις δεκαετίες. Ένα άλλο στοιχείο που προστίθεται είναι η αύξηση των θυμάτων και τα μη ξεκάθαρα κίνητρα των δραστών. Επίσης παρατηρούμε πως σε πολλές περιπτώσεις η βία προέρχεται από οργανωμένες δυνάμεις καταστολής, όπως φαίνεται παρακάτω.

21 Ιουλίου 1903, Κεντάκι: Δύο μαθητές διαφωνώντας για μια παρτίδα χαρτιά, κανονίζουν μια μονομαχία με πιστόλια στην οποία σκοτώνονται κι οι δύο.

22 Οκτωβρίου 1920, Σικάγο: Μητέρα σκότωσε τον δάσκαλο του γιού της, επειδή τον είχε τιμωρήσει χτυπώντας τον την προηγούμενη μέρα.

27 Απριλίου 1966, Νέα Υόρκη: Δασκάλα τραυματίστηκε θανάσιμα αφού προσπάθησε να παρεμποδίσει 16χρονο οπλισμένο μαθητή, ο οποίος αναζητούσε με μια καραμπίνα τους συμμαθητές του με τους οποίους είχε μαλώσει την προηγούμενη ημέρα.

15 Μαΐου 1970, Τζάκσον: Δύο φοιτητές σκοτώθηκαν και άλλοι δώδεκα τραυματίστηκαν καθώς η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά την διάρκεια συγκέντρωσης διαμαρτυρίας για την στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Καμπότζη.

2 Μαρτίου 1987, Μιζούρι: 12χρονος μαθητής, ο οποίος δεχόταν συνεχή αποκλεισμό κι εκφοβισμό για το πάχος του, σκότωσε τον 13χρονο συμμαθητή του.

20 Απριλίου 1999, Κολοράντο: Δύο μαθητές 17 και 18 χρονών σκότωσαν 12 μαθητές κι έναν δάσκαλο στο λύκειο Columbine, πριν αυτοκτονήσουν.

Το περιστατικό στο Columbine έφερε για πρώτη φορά στην αντίληψή όλου του κόσμου μέσα από την ταινία του Michael Moore (“ Βοwling for Columbine”) το στοιχείο της ανάγκης για προβολή και επίδειξη των δραστών, οι οποίοι οργανώνουν, προβάρουν και βιντεοσκοπούν τις προετοιμασίες τους με κάθε λεπτομέρεια, χρησιμοποιώντας και το διαδίκτυο. Στα τέλη του 20ου αιώνα γίνεται άμεση σύνδεση των επιθέσεων αυτών με ψυχικές ασθένειες, οι οποίες μέχρι και τώρα θεωρούνταιο βασικός λόγος που οπλίζει το χέρι των δραστών.

Οι αρχές του 21ου αιώνα σημαδεύονται από μια ανησυχητική αύξηση των περιστατικών στα σχολεία και τα κολέγια, με 204 καταγεγραμμένα γεγονότα μόλις μέσα σε 17 χρόνια, σχεδόν όλα όσα είχαν σημειωθεί σε όλον τον προηγούμενο αιώνα. Παρακάτω διαβάζουμε κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές επιθέσεις.

16 Ιανουαρίου 2002, Βιρτζίνια: Πρόσφατα απολυμένος 42χρονος απόφοιτος της νομικής σχολής σκότωσε 2 καθηγητές και μια φοιτήτρια της σχολής και τραυμάτισε άλλους 3 φοιτητές.

12 Φεβρουαρίου 2010, Αλαμπάμα: Καθηγήτρια Βιολογίας σκότωσε τον πρόεδρο του τμήματος Βιολογίας, και άλλους δύο καθηγητές βιολογίας ενώ τραυμάτισε σοβαρά άλλους δύο καθηγητές και έναν υπάλληλο διοίκησης.

7 Ιουνίου 2013, Σάντα Μόνικα, Καλιφόρνια: 23χρονος ξεκινώντας από το σπίτι του, ντυμένος με μαύρη στολή, αφού σκότωσε τον πατέρα του, συνέχισε το λουτρό αίματος πυροβολώντας περαστικούς και καταλήγοντας στο σχολείο, όπου άνοιξε πυρ στους μαθητές και καθηγητές.

15 Φεβρουαρίου 2018, Φλόριντα: 19χρονος σκότωσε 17 άτομα σε λύκειο ίσως στην πολυπληθέστερη επίθεση σε σχολείο που έχει ποτέ καταγραφεί. Ο 19χρονος φαίνεται ότι είχε σχέση με ακροδεξιές οργανώσεις που μάχονται υπέρ της ανωτερότητας της λευκής φυλής, ενώ βρέθηκαν και φωτογραφίες του στον διαδίκτυο με καπέλο που αναγράφει “Μake America Great Again.”

Αυτό το τελευταίο επεισόδιο για άλλη μια φορά υπενθύμισε στους Αμερικανούς αλλά και στον κόσμο όλο, ότι κάτι πηγαίνει τραγικά λάθος στην αμερικάνικη κοινωνία εδώ κι αιώνες.

Παρ’ όλα αυτά, 45 πολιτείες επιτρέπουν την κατοχή και χρήση όπλου, ενώ είναι πάγια θέση των Ρεπουμπλικάνων, ότι η οπλοχρησία είναι ατομικό δικαίωμα και ως εκ τούτου πρέπει να είναι νόμιμη. Πρόσφατα δε και με την προτροπή του NRA (της Εθνικής Ένωσης Όπλων) το Ρεπουμπλικανικό κόμμα πέρασε νόμο που διευκολύνει την μετακίνηση ατόμων από πολιτεία σε πολιτεία χωρίς δήλωση των όπλων που μεταφέρονται. Οι Ρεπουμπλικάνοι με βάση έρευνα του BBC είναι πιο θετικοί σε ό,τι αφορά την οπλοφορία από τους Δημοκρατικούς, ενώ πρόσφατα πρότειναν και το δικαίωμα οπλοφορίας των δασκάλων και καθηγητών στον χώρο εργασίας τους.

Είναι σαφές ότι έχοντας αποδώσει το φαινόμενο ολοκληρωτικά στην ύπαρξη ψυχικής νόσου, η αντιμετώπισή του γίνεται με κλινικό τρόπο, μέσα από προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης στα σχολεία και στις κοινότητες για την πρόληψη τέτοιων συμπεριφορών. Από την άλλη μεριά αυξάνουν με θεαματικό τρόπο τα μέσα καταστολής, μέσα από τον έλεγχο και την παρακολούθηση, την επέκταση της οπλοφορίας και οπλοχρησίας. Με αυτόν τον τρόπο διευρύνεται η βία για να αντιμετωπιστεί η βία, ένα οξύμωρο σχήμα που αποτρέπει τους πάντες από το να αναγνωρίσουν τα πραγματικά, βαθιά ριζωμένα προβλήματα της αμερικάνικης κοινωνίας, και να τα αντιμετωπίσουν.

Σαφώς, η αύξηση της βίας είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και τα αίτια δεν περιορίζονται σε εθνικό επίπεδο, αλλά έχουν ευρύτερο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό υπόβαθρο που υπερβαίνει σύνορα και κράτη.

Παρ’ όλα αυτά οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στην κορυφή της λίστας περιστατικών ενόπλων επιθέσεων στα σχολεία. Θα ήταν λάθος να το αποδώσουμε μόνο στην οπλοκατοχή, αφού υπάρχουν κι άλλες χώρες με νόμους που επιτρέπουν την κατοχή όπλων, όπως , η Ελβετία, η Φινλανδία κι ο Καναδάς, με σημαντικά μειωμένο ποσοστό επιθέσεων.

Το ζήτημα, λοιπόν, αλλά και οι αιτίες του είναι πιο πολυδιάστατο από ό,τι φαίνεται, κι έχει να κάνει με ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την γέννηση και την εδραίωση των Ηνωμένων Πολιτειών από την μια μεριά, και το κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο του άκρατου ατομικισμού και καπιταλισμού από την άλλη.

Η ιστορία ξεκινά με τους πρώτους ανθρώπους που μετανάστευσαν από τον παλαιό κόσμο στον νέο κι έπρεπε να επιβιώσουν σε άγνωστες, πολλές φορές επικίνδυνες γι αυτούς, συνθήκες. Σε αυτήν την προσπάθεια επιβίωσης αρχικά, και επέκτασης στη συνέχεια, βασίζεται ο ατομικισμός που χαρακτηρίζει την νοοτροπία του Αμερικανού.

Η προσπάθεια να προστατέψει τον εαυτό του και τα υπάρχοντά του από την άγρια φύση και όλους αυτούς που θεωρούσε εχθρούς (από τον αυτόχθονα μέχρι τον διπλανό έποικο που εποφθαλμιούσε τα υπάρχοντά του) έκανε την χρήση όπλου όχι απλά σημαντική αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της ιδιοκτησίας του. Μέχρι και τα χρόνια της Επανάστασης κι αργότερα του Εμφυλίου η οπλοκατοχή και το δικαίωμα υπεράσπισης του ατόμου και της ιδιοκτησίας ήταν έννοιες αδιαμφισβήτητες και ηθικά ορθές. Η ένοπλη αντίσταση στην πολιτική και στρατιωτική διαφθορά – ιδιαίτερα στις γενιές πριν την Επανάσταση – θεωρείτο καθήκον που διασφάλιζε την ελευθερία τούκάθε μικρού ιδιοκτήτη.

Η εικόνα αυτή, λοιπόν, του “μοναχικού καουμπόη”, του ήρωα που δεν δειλιάζει να

χτυπηθεί με το πολιτικό και οικονομικό διεφθαρμένο κατεστημένο, έχει διεισδύσει στην λαϊκή κουλτούρα, από τα γνωστά γουέστερν μέχρι τα σκοτεινά κόμικς του Μπάτμαν, θεμελιώνοντας ταυτόχρονα την ιδέα της αυτοδικίας.

Σ’ αυτή την κουλτούρα το όπλο λατρεύεται όχι μόνο ως εγγυητής της ασφάλειας κι ως εκ τούτου της ελευθερίας, αλλά και ως απόδειξη της αρρενωπότητας. Καθ’ όλη την ιστορία των Αμερικανών εποίκων αλλά κι αργότερα, ήταν βασικό μάθημα για το αγόρι των έντεκα – δώδεκα χρονών να μάθει να πυροβολεί, και μεγάλη τιμή να έχει το δικό του όπλο.

Η δουλεία, ένα άλλο ορόσημο στην Αμερικάνικη ιστορία και κουλτούρα, απέδωσε στην οπλοκατοχή μια ακόμη διάσταση, αυτή που συμβολίζει την “λευκή υπεροχή” αφού, στον Νότο ειδικά, ήταν απαγορευμένο στους δούλους να έχουν όπλο. Κάτι τέτοιο ήταν νόμιμο μόνο για τον λευκό ιδιοκτήτη!

Τέτοια στοιχεία μπορεί να φαίνονται αρχαϊκά και ξεπερασμένα αλλά από γενιά σε γενιά μετουσιώνονται και προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα εξηγώντας σε μεγάλο βαθμό τα στερεότυπα και τη συλλογική συνείδηση ενός λαού, από τις καθημερινές του συνήθειες μέχρι τις πολιτικές αποφάσεις της εξωτερικής του πολιτικής, από το “ξεκαθάρισμα λογαριασμών” μέχρι τους βομβαρδισμούς άλλων χωρών για την διασφάλιση του “ελεύθερου κόσμου”.

Η βία είναι εντυπωμένη σε όλες τις εκφάνσεις της Αμερικάνικης ζωής, είτε με την απόλυτη, ωμή μορφή της που προβάλλουν τα μέσα, είτε μέσα από έμμεσες, θεσμικές μορφές όπως το σχολείο ή ο χώρος εργασίας. Ο απόλυτος ατομικισμός, ο “μοναχικός καβαλάρης” που πετυχαίνει τους στόχους του, αργότερα μετουσιώνεται στον “επιτυχημένο”, “αυτοδημιούργητο” Αμερικανό που μπορεί να καταφέρει τα πάντα στην χώρα των άπειρων ευκαιριών και δυνατοτήτων. Η κεντρική αυτή έννοια του Αμερικάνικου Ονείρου δεν αφομοιώθηκε μόνο ως δυνατότητα αλλά και ως η υπέρτατη υποχρέωση του κάθε πολίτη. Η πίεση που ασκείται από την οικογένεια, την κοινωνία, το σχολείο με προμετωπίδα την προσήλωση στην επιτυχία είναι τεράστια.

Τα σχολεία και τα κολέγια, καθρέφτης και φορέας αυτής της ιδεολογίας, είναι βασισμένα στη λογική της διάκρισης και του αποκλεισμού, μέσα από την διαφοροποίηση της εκπαίδευσης σε ιδιωτική και δημόσια, μέσα από συστήματα αδελφοτήτων, βραβείων και υποτροφιών, αθλητικών ομάδων κτλ. Βαθύτατα ταξικά και φυλετικά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα αναπαράγουν την βία που ζουν οι μαθητές κάθε μέρα στις γειτονιές και στα γκέτο. Ακόμα και στις πλούσιες περιοχές η πίεση πάνω στους νέους ανθρώπους να ανταποκριθούν στις προσδοκίες της κοινωνικής τους τάξης είναι πολλές φορές τόσο μεγάλη που οδηγεί τους νέους στην επιθετικότητα. Έτσι, το βαθιά ανταγωνιστικό σχολείο, δημιούργημα μιας ψυχρά ανταγωνιστικής, καπιταλιστικής κοινωνίας, γίνεται το καλύτερο φυτώριο για αυτό που ονομάζουμε πια bullying, δηλαδή, τον αποκλεισμό, τον εκφοβισμό, τη βία απέναντι στον διαφορετικό, αυτόν που δεν ακολουθεί το σύστημα.

Μέσα από τη συνεχή απειλή της αποτυχίας και τον κοινωνικό αποκλεισμό, κάποιοι οδηγούνται στην κατάθλιψη και στην αυτοκτονία (21.386 αυτοκτονίες μόνο το 2014), ενώ άλλοι μέσα από τη διαδικασία μιας αυτο-εκπληρούμενης προφητείας στρέφονται σε υποκουλτούρες, σε εξτρεμιστικές ομάδες και στην παραβατικότητα, σε μια προσπάθεια υπερ-αναπλήρωσης της “αποτυχίας” τους μέσα από φαντασιώσεις υπεροχής και δύναμης. Είναι ακριβώς αυτοί που θα “βγάλουν την γλώσσα” με τον πιο φρικαλέο και βάναυσο τρόπο στην επίπλαστη κοινότητα κι ασφάλεια, στην υποκριτική ενότητα και ισότητα ευκαιριών μιας κοινωνίας που κρύβει τον ναρκισσισμό και την απληστία της κάτω από ψεύτικα, κατασκευασμένα ιδανικά.

Εκτός από το να δημιουργήσει το περιβάλλον που παράγει τα προβλήματα αυτά, η κοινωνία αυτή παρέχει και τα μέσα , ώστε να μεταμορφώσει τους ανθρώπους σε φονικές μηχανές. Από την εμμονική προβολή της βίας στα κανάλια και την καλλιέργεια της «λατρείας του όπλου», μέχρι την επιδεικτική κατάχρηση της κρατικής καταστολής σε κάθε ευκαιρία και τις εθνικιστικές, ρατσιστικές δηλώσεις του Τραμπ, είναι φανερό ότι διαδίδεται μια κουλτούρα βίας και αντίστοιχα μια κουλτούρα ανασφάλειας και φόβου, που θέτει τις βάσεις για ακόμη μεγαλύτερη κρατική καταστολή και περιορισμό των ελευθεριών, προς όφελος της κυρίαρχης τάξης. ‘

Σ’ αυτό λοιπόν το πλαίσιο, για την αντιμετώπιση τέτοιων μαζικών επιθέσεων στα σχολεία από “ψυχικά ασθενείς” ενισχύεται ακόμη περισσότερο το πλέγμα των κατασταλτικών μέτρων, των ελέγχων, των περιορισμών, των εθνοφυλακών, της οπλοχρησίας, της ιδρυματοποίησης της αποκλίνουσας συμπεριφοράς, των ειδικών σεμιναρίων και των ομαδικών προσευχών….

μέχρι το επόμενο χτύπημα….

ΠΗΓΕΣ

http://www.bbc.com/news/world-us-canada-41488081

https://www.americanheritage.com/content/america-gun-culture

https://en.wikipedia.org/wiki/School_shootings_in_the_United_States

πηγή:selidodeiktis.edu.gr