Η μαθητεία και η υποβάθμιση της τεχνικής εκπαίδευσης

Φυσικά και δεν μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ε.Λ.Μ.Ε. Καστοριάς δεν προσκλήθηκε στη συνάντηση των φορέων για την προώθηση της μαθητείας, την οποία και πληροφορηθήκαμε από τα τοπικά ενημερωτικά blogs. Δεν είχαμε άλλωστε καμία τέτοια απαίτηση, αφού είναι γνωστή η αντίθετη θέση της Ε.Λ.Μ.Ε. Καστοριάς στην μαθητεία. Αυτό όμως που μας προκαλεί έκπληξη είναι ότι, ενώ το Υπουργείο Παιδείας από τη μία διοργανώνει φιέστες και ανάλογες συναντήσεις για την ανάδειξη και προώθηση των ΕΠΑ.Λ., από την άλλη προσπαθεί να συρρικνώσει και να υποβαθμίσει την τεχνική εκπαίδευση, με στόχο να την απομακρύνει από την τυπική εκπαίδευση και την λυκειακή βαθμίδα και να την εντάξει στον νέο ενιαίο χώρο της Κατάρτισης (ΕΕΚ  όπως τον ονομάζει το μνημόνιο και ο Ν. 4386/16).

Τα τελευταία 8 μνημονιακά χρόνια και ενώ οι συνάδελφοι της τεχνικής εκπαίδευσης κάνουν τεράστιες προσπάθειες να κρατήσουν όρθια τα ΕΠΑ.Λ. παρά τις διαθεσιμότητες, την μηδενική χρηματοδότηση, την ανύπαρκτη επιμόρφωση, την μείωση των μισθών, η κυβέρνηση με μία σειρά αντιδραστικών ρυθμίσεων (που έχουν αναλυθεί σε προηγούμενες ανακοινώσεις της Ε.Λ.Μ.Ε. Καστοριάς, Αρ. Πρωτ.:65/22-06-2017, Αρ. Πρωτ.:75/24-09-2017) οδηγεί αδιαμφισβήτητα πλέον σε συρρίκνωση τα ΕΠΑ.Λ. και ενισχύει την κατάρτιση μέσω δομών της μη τυπικής εκπαίδευσης και της μαθητείας.

Είναι γνωστές και διακηρυγμένες οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΟΟΣΑ για ιδιωτικοποίηση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ) μέσω της εφαρμογής μοντέλων διττών συστημάτων μάθησης με βάση την εργασία και την εφαρμογή της μαθητείας ως βασικού πυλώνα των συστημάτων αυτών, όπως επίσης και η κατεύθυνση, ώστε οι επιχειρήσεις να αναλάβουν ενεργό ρόλο στα συστήματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ). Άλλωστε ο πρώτος στόχος αυτών των συστημάτων είναι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των επιχειρήσεων. Αδιάψευστο μάρτυρα αποτελεί η αναφορά του κειμένου της σημερινής κυβέρνησης για τους στόχους της Μαθητείας: “Ο μαθητευόμενος εκπαιδεύεται σε ειδικότητα βάσει συγκεκριμένου προγράμματος και εξειδικεύεται σε αντικείμενο το οποίο ενδιαφέρει την επιχείρηση σε συνεργασία με το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς”. Όλα δηλαδή τίθενται στην υπηρεσία των επιχειρήσεων και των αναγκών τους. Καλύτερη ομολογία  από αυτή δεν υπάρχει. Ή μήπως υπάρχει;

Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από πρόσφατη ομιλία του προέδρου του ΣΕΒ, κ. Θ. Φέσσα. “Κύριε Πρωθυπουργέ, ως Έλληνες εργοδότες, διεκδικούμε μερίδιο ευθύνης και συναπόφασης στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που θα ενθαρρύνει τους νέους να σκέφτονται, να καινοτομούν, να επιχειρούν, να τολμούν. Έχουμε ουσιαστικές προτάσεις για τη διασύνδεση της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και τις επιχειρήσεις. Είμαστε στη διάθεσή σας να συνεργασθούμε και να συμβάλουμε στην εθνική αυτή επένδυση”. Και για να μην ξεχνιόμαστε, σε ανάλογο κλίμα είναι και το πλαίσιο διεκδικήσεων της “Κοινωνικής Συμμαχίας” που καταγγείλαμε πρόσφατα με το “Πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης, που θα ενισχύουν την υγιή επιχειρηματικότητα, τον παραγωγικό σχεδιασμό και το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας” βγαλμένο επίσης από το πλαίσιο αιτημάτων του ΣΕΒ.

Είναι προφανές ότι η καθιέρωση της μαθητείας έχει ως στόχο την εμπέδωση και νομιμοποίηση της ελαστικής εργασίας στην κοινωνία. Η λογική, μισή δουλειά, μισή ασφάλιση, μισοί μισθοί, μισή ζωή, όλα μισά. Δίπλα στα πεντάμηνα, τα οκτάμηνα, την κοινωφελή εργασία, τα voucher, τους αναπληρωτές και τους ωρομίσθιους, θα στέκεται και η μαθητεία ως νέα μορφή εργασίας αλλά και ως εικόνα από το μέλλον που επιφυλάσσουμε για τα παιδιά μας. Επίσης είναι φανερό ότι η μαθητεία στοχεύει και στην υποβάθμιση των μορφωτικών και εκπαιδευτικών αναγκών των νέων. Η γνώση μετατρέπεται σε απλή, χαμηλής ποιότητας κατάρτιση. Αντιθέτως εμείς πιστεύουμε ότι η εκπαιδευτική διαδικασία δεν μπορεί να υποταχθεί στις ανάγκες και τα κέρδη του εργοδότη. Ο χώρος εργασίας δεν μπορεί να αντικαταστήσει ή να συμπληρώσει το σχολείο υλοποιώντας μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, χωρίς να έχει ο μαθητής ολοκληρωμένη γνώση για την ειδικότητά στην οποία εκπαιδεύεται, την οποία μπορεί να αποκτήσει μόνο μέσα στο σχολείο.

Οι αντιδραστικές ρυθμίσεις της τελευταίας διετίας στο χώρο της εκπαίδευσης γενικότερα αλλά και στα ΕΠΑ.Λ. ειδικότερα είχαν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας δεξαμενής πλεοναζόντων εκπαιδευτικών για του οποίους πλέον η μαθητεία μοιάζει ως ο μόνος τρόπος κάλυψης. Το Υπουργείο παιδείας επιδιώκει εκβιαστικά και ποντάροντας στο φόβο τη “συναίνεση” των σχολείων και των εκπαιδευτικών. Επίσης, τα συστήματα της Δια Βίου μάθησης δεν προβλέπουν εκπαιδευτικούς αλλά εκπαιδευτές από την αγορά εργασίας. Η μείωση του μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού της Δημόσιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης προβλέπεται να είναι ραγδαία στο άμεσο μέλλον με την ενσωμάτωσή της στο σύστημα της Δια Βίου Μάθησης.  Το εργασιακό μοντέλο που θα κυριαρχήσει θα είναι οι ελαστικές σχέσεις εργασίας και η ωρομισθία, σύμφωνα με το εργασιακό  μοντέλο των ΙΕΚ και των σχολών ΟΑΕΔ. Επιπλέον, ο εκπαιδευτικός χάνει τον αποκλειστικό ρόλο του δασκάλου. Αποκτά και τον ρόλο του επόπτη εργασίας, αφού «επιβλέπει την τήρηση των όρων της σύμβασης που έχει υπογραφεί μεταξύ μαθητευόμενου, επιχείρησης …», με ό,τι αυτό σημαίνει.

Απαιτούμε:

• 12χρονο, δημόσιο, ενιαίο, δωρεάν σχολείο των ίσων ευκαιριών, της ίσης πρόσβασης και της ίδιας γνώσεις για όλα τα παιδιά. Υποχρεωτική δίχρονη προσχολική εκπαίδευση

• έγκριση όλων των ολιγομελών τμημάτων τομέων και ειδικοτήτων, κατευθύνσεων και Ο.Π.
• απόσυρση όλων των αντιδραστικών αλλαγών των τελευταίων ετών (χαρακτηρισμός φοίτησης, προϋποθέσεις λειτουργίας τμημάτων, κατάργηση ειδικοτήτων, ηλεκτρονικές εγγραφές ως μέσο για συγχωνεύσεις – καταργήσεις τομέων, ειδικοτήτων αλλά και σχολικών μονάδων  κ.ά.)
• κατάργηση της αναχρονιστικής μαθητείας που εισάγει τον μαθητή στην φθηνή ελαστική εργασία και μετατρέπει τον εκπαιδευτικό σε επόπτη
• όχι περισσότεροι από 20 μαθητές στα τμήματα – 15 στις κατευθύνσεις – 10 στα εργαστήρια
• κανείς μαθητής εκτός του δημόσιου σχολείου, όλοι οι μαθητές στις ειδικότητες και τους τομείς της επιλογής τους
• να μπει φραγμός στην υποχρεωτική κινητικότητα των εκπαιδευτικών στη «μη τυπική» εκπαίδευση.

πάνω από όλα τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών μας